Ludo Bekkers In Knack
Kunst- en fotografierecensent
Ara Güler behoort tot de topfotografen in de wereld maar is desondanks teweinig bekend in het internationaal circuit, zelfs niet door de vele prijzen enonderscheidingen die hij aaneenreeg.
© Ara Güler
Fotografen uit Turkije staan niet op de wereld longlist van de onvergetelijkebeeldenmakers. En nochtans is er één naam die prijkt op het palmares van het agentschap Magnum, Ara Güler (Istanbul, 1928), een oude rat in het vak die pas in 1956 begon met een eigenlijke professionele carrière als medewerker aande tijdschriften Paris Match, Life en Stern en in 1961 door het vakblad Photography Annual werd gekozen als een van de zeven bestefotografen ter wereld.
Zijn meest bekende projecten gingen over het leven en de arbeidsomstandigheden van de Turkse arbeiders. Maar daarnaast was hijdecennia lang de chroniqueur van het dagelijks leven van Istanbul. Daaromnoemt hij zich liefst journalist/historicus. Zijn werk, altijd met een Leica toestel, werd door de firma gehonoreerd door de productie van een beperkte oplage van de camera die zijn naam draagt. Om maar te zeggen dat Güller behoort tot de topfotografen in de wereld maar desondanks te weinig bekend is in het internationaal circuit zelfs niet door de vele prijzen en onderscheidingen die hijaaneenreeg. En dat is onterecht zoals blijkt uit een jammer genoeg tè discrete tentoonstelling in BOZAR.
FLANEUR
Güler was, zoals zovele andere fotografen van zijn niveau, een flaneurzoals Cartier-Bresson in Parijs of Saul Leiter in New York Hij was voortdurend op pad, camera in de aanslag, en zijn stad met haar haven endiverse wijken had voor hem geen geheimen. Bovendien bezat hij de onmiskenbare gave om te zien waar anderen aan voorbijgingen. Hij was eenfotoreporter pur sang, "Het oog van Istanbul" maar wel op het hoogste niveauen bracht in beeld wat zijn levenslange jongere vriend, de auteur OrhanPamuk (Nobelprijs literatuur) deed noteren: "Iedere keer dat ik naar de details kijk in Gülers foto's van Istanbul, wil ik naar mijn bureau hollen om over de stadte schrijven."
Wat is er nu zo fascinerend in het werk van deze fotograaf. Eerst en vooral het inhoudelijke, de beelden van een stad over vele decennia gespreid, waarvan we, zowel de sociale context zien veranderen als ook de stedelijke. Want al zijn de Hagia Sophia, het Topkapipaleis, de Blauwe Moskee en de Galata brug de ijkpunten in het stadsbeeld gebleven, en sommige oude wijken nog levendigondanks de doorgevoerde verwesterlijkingen sinds het bewind van Mustafa Kemal Ataturk .
Die ganse evolutie heeft Güler vastgelegd in een stijl die mee evolueerde van een klassiek patroon tot een meer actuele visie zonder echter experimenteel teworden. Stilistisch is hij zichzelf trouw gebleven zonder toe te geven aanmoderne trucjes. Daardoor is er door de jaren heen en oppervlakkig gezienweinig of geen verschil in benadering van zijn onderwerpen. Istanbul is en blijftvoor hem een stad van mensen en die integreren zich in het stedelijk weefsel. Kenmerkend is zijn uitspraak : "Wanneer ik een beeld maak van de HagiaSophia telt vooral dat er een persoon aan voorbijgaat want dàt moment staatvoor het leven".
MEESTER-FOTOGRAAF
Wat het vormelijke betreft, daarin voelt men de echte meester-fotograaf aan het werk. Iedere opname heeft net diè toets, dàt artistieke accent dat nu net de fotovan een gewoon onderwerp tot een klein kunstwerk maakt. De setting, het in beeld brengen (cadrage), de lichtinval (hij is een meester in de tegenlichtopnamen), de alertheid waarmee hij het juiste moment of het toevalvan een actie weet te vangen zijn elementen die hij niet zozeer beheerst maar die klaarblijkelijk ingebakken zitten in zijn talent voor fotografische benadering. Men geraakt gewoon niet uitgekeken op zijn foto's, het zijn afzonderlijkeverhalen die visueel blijven boeien zolang men er naar kijkt.
Naast Güler worden ook twee hedendaagse Turkse fotografen gepresenteerd, Ali Taptik (1983) en Ahmet Polat (1977). Die behoren tot een andere generatiemaar zijn duidelijk schatplichtig aan hun grote voorganger. Ook zij tonen hunvisie op Istanbul maar hebben ook gekeken naar voorbeelden uit de actuelefotografische strekkingen elders in de wereld. Men mag hun werk niet bekijkenmet dat van Güler in het achterhoofd want dat zou hen tekort doen. Ze zijnbeiden zichzelf, fotografen van deze tijd met een visie die hedendaags is en die elementen van de Turkse eigenheid weten te vatten in een beeldtaal van vandaag. Boeiende confrontatie van het oeuvre van een oude meester met twee jonge leeuwen. Er zijn ook twee andere actuele fotografen uitgenodigd om Turkije te visualiseren, de Belgische Bieke Depoorter die op haar bekendemanier doordrong in de intimiteit van Istanbulse gezinnen en de FrançaiseSophie Calle die een video produceerde die zonder meer intrigerendis.
Tentoonstelling : "Imagine Istanbul", Brussel BOZAR, nog tot 24 januari2016.
COMMENTAIRE DE DIVERCITY
CINQ ETOILES
Une magnifique occasion de se changer enfin un peu les idées.
A ne rater à aucun prix. Vaut tous les détours. Istanbul vu à travers l’objectif d’un magicien du Leica. Le point de vue, le lieu d’où les grands photographes appréhendent le réel est absolument irremplaçable. Ils nous rendent visible ce que nos œillères nous cachent ou que notre aveuglément nous occulte. Non, on ne saurait se passer des photographes et des artistes en général, du reste. A voir également le « musée du train » scénarisé par François Schuiten et la magnifique exposition Nervia / Laethem-Saint-Martin traits d'union
Au musée d’Ixelles.
MG
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire